Pałac Oppersdorfów

Jeden z najbardziej zaniedbanych wrocławskich zabytków, wiele lat nieużytkowany i niszczejący w samym centrum miasta przy ulicy Wierzbowej. Obecnie zrewitalizowany przez Skanska Property Poland. W czasach powojennych stanowił część kompleksu budynków drukarni przy ulicy Piotra Skargi, które wyburzono w latach 2001-2003.

Budynek wzniesiono w duchu barokowym w pierwszej połowie XVIII wieku dla hrabiny Esterle, znanej również jako Anna Maximiliana Louisa von Oppersdorf (z domu von Lamberg), która kupiła tę działkę w 1725 roku. Hrabina Esterle dwukrotnie wychodziła za mąż, miała też wielu kochanków (wśród nich był August II Mocny i Aleksander Benedykt Sobieski – syn króla Jana III). Zmarła we Wrocławiu w 1738 roku.

Pałac zbudowany został pod kierunkiem miejskiego budowniczego Krzysztofa Hacknera, autora wielu wrocławskich realizacji: pałacu Hatzfeldtów, bramy cmentarnej przy kościele św. Elżbiety (pomiędzy kamieniczkami Jaś i Małgosia) czy kościoła 11 Tysięcy Dziewic, o którym wkrótce napiszemy. Przypisuje mu się też znaczący udział w budowie kolegium Jezuitów (gmachu głównego Uniwersytetu Wrocławskiego).

Na działce kupionej przez hrabinę von Oppersdorf znajdował się w końcu XVI wieku słynny w całej Europie renesansowy ogród Laurentiusa Scholtza von Rosenau – czeskiego szlachcica, botanika i lekarza. Uprawiano w nim podobno pomarańcze, cytryny, figi, granaty i pistacje. U schyłku XVII wieku kolejny właściciel tego terenu, adwokat Wolfgang Scharschmidt, stworzył ogród wodny pełen wyjątkowych wodotrysków.

Budynek, który powstał w tym miejscu po 1725 roku, miał trzy kondygnacje i mansardowy dach przyozdobiony okazałą, dwukondygnacyjną facjatą, akcentującą oś symetrii fasady. Za nim znajdował się ogród, który zabudowano w XIX wieku, stawiając budynki drukarni i wydawnictwa. Pałac wraz z ogrodem należał do rodziny von Lambergów do 1790 roku. Później mieściły się w nim różne urzędy, wydawnictwa i redakcje. W 1900 r. w Pałacu Oppersdorfów mieściła się redakcja gazety Breslauer General Anzeiger.

W 1909 roku na wschodniej części działki (przy dzisiejszej ulicy Piotra Skargi) zbudowano gmach mieszczący drukarnię i biura, o którym wspominaliśmy na początku. W latach 1924-26 wnętrza pałacyku gruntownie przebudowano w stylu neobarokowym pod kierunkiem Conrada Helbiga (autora budynku przy ulicy Na Grobli – siedziby Akademickiego Ośrodka Sportów Wodnych oraz Instytutu im. Jerzego Grotowskiego).

Powojenna odbudowa pałacu zmieniła jego formę – zlikwidowano facjatę, a zniszczony, mansardowy dach zamieniono na niższy, dwuspadowy. W latach 60. XX wieku w budynku mieścił się klub pracowników poligrafii. Zachowało się neobarokowe wnętrze przestronnego holu, stolarka niektórych drzwi i kuta balustrada schodów. Najciekawszym detalem architektonicznym elewacji frontowej pałacu jest bogato rzeźbiony portal.

Niedawno pałac został wyremontowany przez Skanska Property Poland.
Warty podkreślenia jest fakt, że nie tylko zrewitalizowany Pałac Oppersdorfów, ale także dwa pozostałe budynku kompleksu Dominikański, nawiązują do historii tego miejsca. Bryła Dominikańskiego została bowiem zaprojektowana na kształt stosu lekko przesuniętych względem siebie książek, co ściśle wiąże się z drukarskimi tradycjami tej okolicy.